سومین کنفرانس بین‌المللی «تفکر اجتماعی و جامعه خاورمیانه و شمال آفریقا» پنجشنبە ٢١ آذرماە بە کار خود پایان داد.
سومین کنفرانس بین‌المللی «تفکر اجتماعی و جامعه خاورمیانه و شمال آفریقا» که از چهارشنبە ۲۰ آذرماه شروع به کار و پنجشنبە ٢١ به پایان رسید، پژوهشگران و محققان به بررسی تحولات اجتماعی در خاورمیانه و شمال آفریقا پرداختند.
از میان مقاله‌های برگزیده که فرصت ارائه پیدا کرده‌اند، دو مقاله به تحلیل و بررسی «جماعت دعوت و اصلاح ایران» اختصاص یافته بود.
«دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی جماعت دعوت و اصلاح ایران» نوشته‌ی محسن عبادی یکی از این مقاله‌ها بود. وی ضمن اشاره به تاریخچه‌ای از جماعت، آن را شاخه‌ای از اندیشه‌ی اخوان المسلمین جهانی که رنگ و بویی ایرانی به خود گرفته، معرفی کرد و افزود: ده سال اول فعالیتهای این گروه غیر علنی بوده است تا اینکه در سال ۱۳۶۸یکی از رهبران این تشکیلات به نام ناصر سبحانی به شهادت می‌رسد و از آن تاریخ به بعد فعالیتهای این گروه شکلی علنی به خود می‌گیرد و نام این حزب در کنگرەی نخست درسال ٨٠ از اخوان المسلمین به «جماعت دعوت و اصلاح ایران» تغییر می‌یابد. وی افزود: این جماعت تا کنون سه کنگره در سالهای ۸۱، ۸۵، ۸۹ برگزار کرده که هر بار «عبدالرحمن پیرانی» را به دبیرکلی خود انتخاب کرده است.
وی در ادامه با اشاره به کدگذاری پژوهش می‌دانی خود تصریح کرد: با ده نفر از شخصیت‌های رده اول جماعت مصاحبه کرده‌ام که سه مقوله اساسی را از گفتمان این جماعت برداشت نموده‌ام؛ «نوگرایی سیاسی» «نواندیشی نسبت به حقوق زنان» و «استقبال از دستاوردهای مهم روز» را مهم‌ترین گفتمان جماعت دعوت و اصلاح ایران معرفی کرد.
این فارغ التحصیل دانشگاه ضمن تبیین هر یک از این سه مقوله، اظهار داشت: حکومت، از نگاه این جماعت برخاسته از رأی مردم بوده و جریان سقیفه که منجر به انتخاب خلیفه از جانب مردم گردید را مهم‌ترین سند تاریخی و شاهد مثال خود می‌دانند. وی الهیات سیاسی جماعت را برخلاف الهیات سیاسی شیعه که حرکت عمودی (انتخاب از قله به پایین) است، حرکتی افقی دانست به این معنی که در هر زمان حکومت با انتخاب مردم انتخاب می‌شود. وی هم‌چنین تأکید کرد: هرگز نمی‌توان در اندیشەی این مکتب، تئوکراسی (حکومت روحانی‌ها) را استنباط کرد.
وی در ادامەی سخنرانی خود گفت: حضور اجتماعی زنان از دیگر مقوله‌های مورد تأکید مصاحبه شوندگان به شمار می‌رفت و حضور زنان در پست‌های مهم سیاسی تا سطح وزارت مورد اتفاق همه‌ی آنان بود. وی نوگرایی فراگیر در همه‌ی جوانب سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و... را از ویژگی‌های مهم جماعت دعوت و اصلاح برشمرد و اظهار داشت: در تقسیم‌بندی نوگرایی سه تیپ نوگرای سنتی، نوگرای میانه‌رو، نوگرای نوگرا وجود دارد که به جرأت می‌توان گفت اکثریت اعضای این جماعت از تیپ نوگرای میانه‌رو محسوب می‌شوند. وی در بیان مقوله‌ی سوم اظهار داشت: این جماعت از جدید‌ترین دستاوردهای روز دنیا بهره می‌برند و همه‌ی اعضای این گروه از این امکانات استفاده می‌کنند.
در ادامه نوبت به مقاله «تبیین جامعه‌شناختی شکل‌گیری جماعت دعوت و اصلاح ایران و تحول گفتمان آن در میان اهل سنت ایران» نوشتەی خبات رسول‌پور رسید، وی که فارغ‌التحصیل دانشگاه خوارزمی تهران است. وی در ابتدای ارائه کار خود تصریح کرد که این پژوهش برگرفته از پایان نامەی ارشد وی می‌باشد و محدودەی تحقیقات خود را سه استان آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه انتخاب کرده است.
وی شروع فکر اخوان در ایران را طلاب تحصیلکرده در عراق دانست و گفت: اندیشه‌ی اخوان المسلمین در سالهای ۵۵ تا ۵۷ از عراق به مناطق کُردنشین غرب کشور وارد شده است و شکل گفتمان اهل سنت ایران را به خود گرفته است.
این فارغ التحصیل دانشگاه خوارزمی ضمن بیان مکانیسم‌های شکل‌گیری یک گفتمان جدید در جامعه، اظهار داشت: نظم اخلاقی اهل سنت ایران تا زمان قاجار یک نظم سنتی صوفی‌گری بوده است، که ایشان آنرا نظام «اسلام کُردی» می‌نامید. وی با اشاره به تحولات گوناگون در زمان رضاخان، تصریح کرد: سه مکتب ناسیونالیسم، اسلام‌گرایی و چپ‌گرایی در آن دوران شکل می‌گیرد که گفتمان‌های دینی از دل مکتب اسلام‌گرایی بیرون آمده‌اند. وی احمد مفتی‌زاده را بنیان‌گذار گفتمان نوگرایی دینی در ایران معرفی کرد و سه نوع محرومیت ملی، طبقاتی و مذهبی را مبنای شکل‌گیری حرکت مفتی‌زاده نام برد. وی در ادامه با الهام از نظریه‌های گوناگون جامعه‌شناسی، شکل گیری جماعت دعوت و اصلاح را در پاسخ به نیازهای اجتماعی و تفاوت‌های فرهنگی بومی برشمرد.
در پایان ارائه‌ی این مقاله‌های، سٶالاتی از طرف حاضران در جلسه مطرح گردید که سخنرانان به آن پاسخ دادند.
گفتنی است عبدالعزیز مولودی و سهیلا راد نیز با مقالەای مشترک دربارەی نظریەی دموکراسی در اسلام از دیدگاە مالک بن نبی در این سمینار شرکت کردە بودند و عصر روز پنجشنبە، آنرا بە سمع حاضران رساندند و بە پرسش‌های حضار پاسخ گفتند.
این کنفرانس از روز چهارشنبە شروع و روز ۲۱ آذرماه به کار خود پایان، داد.
نظرات
نادر
22 آذر 1392 - 02:42کیفیت وزاویه ی عکاسی خیلی پایینه . نکنه مخفیانه عکس گرفته باشید؟
طالب حق
23 آذر 1392 - 07:00با سلام خدمت جناب آقای محسن عبادی- ذیلا بخشی از مقاله جنابعالی را آورده و پس از توجه شما را به نکاتی جلب می نمایم : « حکومت، از نگاه این جماعت برخاسته از رأی مردم بوده و جریان سقیفه که منجر به انتخاب خلیفه از جانب مردم گردید را مهم‌ترین سند تاریخی و شاهد مثال خود می‌دانند. وی الهیات سیاسی جماعت را برخلاف الهیات سیاسی شیعه که حرکت عمودی (انتخاب از قله به پایین) است، حرکتی افقی دانست به این معنی که در هر زمان حکومت با انتخاب مردم انتخاب می‌شود.» 1-از زمان خلقت اولیه حضرت آدم تا حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم سنت خداوند بر این بوده است که جانشین و خلیفه را در روی زمین، خداوند انتخاب کرده است. بعنوان نمونه می توان به این آیات اشاره کرد : الف) انی جاعل فی الارض خلیفه ب) یا داود انا جعلناک خلیفه فی الارض ج)انی جاعلک للناس اماما بنابراین انتخاب خلیفه خداوند در روی زمین از همان ابتدای جعل خداوندی و انتخاب ایشان بوده است و در مورد هیچکدام از انبیای قبل از پیامبر اسلام ، بحث انتخاب خلیفه توسط مردم نبوده است. پس اینکه جنابعالی در مقاله خود آورده اید که حکومت از دیدگاه جماعت اخوان برخاسته از رای مردم بوده است، بر اساس آیات قرآنی فوق الذکر سخن بیهوده ای است. 2- در کجای تاریخ ثبت شده است که پیامبر فقط مامور به مذهبی شدن مردم است و کاری به حکومت و زمامداری بر مردم ندارند؟ آیا در زمان ایشان نیز بحث حکومت از بحث دینداری مردم جدا بوده است ؟ آیا در زمان ایشان نیز مردم شورا تشکیل دادند و حاکم انتخاب کردند؟ اصولا چرا از دیدگاه اهل سنت، بحث حکومت از دینداری مردم جداست؟ آیا در زمان پیامبر این جدایی صورت گرفته است یا در زمان قبل از ایشان؟ 3-از آنجا که خداوند در قرآن می فرمایند : و ان من امه الا خلا فیها نذیر (هیچ امتی نبوده است مگر در آن بیم دهنده ای بوده است) در سالهای آخر عمر پیامبر خداوند به ایشان دستور می دهند که باید به امر من، خلیفه و جاشین پس از خودت را به مردم معرفی کنی، آنجا که می فرماید : یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس ان الله لا یهدی القوم الکافرین 4- آیا خداوند این کار خود را که از ابتدای خلقت بعهده او بوده است را رها کرده و تکلیف امت پس از پیامبر را به خود آنها و به رای آنها واگذار می کند؟ آیا استدلال جنابعالی مبنی بر انتخاب حاکم در هر زمان توسط مردم، خلاف آیات قرآن نمی باشد؟ آیا با توجه به آیات ذکر شده و استدلالات فوق، نمی توان الهایا شیعه را که به تعبیر جنابعالی حرکت عمودی (انتخاب از قله به پایین) است را درست برشمرد و حرکت افقی را مردود دانست؟
یونس زین الدینی
23 آذر 1392 - 02:49با تشکر از دوستان گرداننده سایت. مقاله و پژوهش آقای رسول پور بسیار زیبا و پربار بود. ان.....در آینده ای نزدیک شاهد فعالیتهای علمی بیشتری در این حوزه خواهیم بود.
تهرانی
23 آذر 1392 - 08:13کس عنوان "برتر" مقاله ی اقای رسول پور را به ایشان تبریک عرض مینمایم وامیدوارم همیشه موفق و سر بلند باشند